Eisen brandoverslag
Bedrijfsgebouw Makita, Eindhoven (Van Aken architecten, Bartels Ingenieursbureau, © Jef Klaassens).
Voor de brandwerendheid van het dak gelden (in het kader van wbdbo) doorgaans geen eisen, omdat een brand eerder via de gevel zal overslaan op naastliggende gebouwen. In enkele situaties – bijvoorbeeld wanneer op hetzelfde terrein een lage hal naast een hoge hal of kantoorgebouw ligt – kan echter wel een brandwerendheidseis gelden voor het dak.
Voor de brandwerendheid van de gevel hangen de eisen af van het oppervlak van de gevel en de afstand van de gevel tot de perceelgrens. De methode voor het bepalen van de weerstand tegen branddoorslag en brandoverslag (wbdbo) volgens NEN 6068 stoelt op het principe van spiegelsymmetrie. Gekeken wordt naar de te bouwen hal én een fictieve, identieke hal die spiegelsymmetrisch ten opzichte van de perceelgrens ligt. De gevel van de nieuwe hal plus de gevel van de gespiegelde hal én de onderlinge afstand tussen de gevels van beide hallen verzorgen gezamenlijk de wbdbo.
Het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) geeft standaard een wbdbo-eis van 60 minuten voor brandcompartimenten die kleiner zijn dan 1.000 m2. Bij industriefuncties geldt een maximale compartimentsgrootte van 2.500 m2 en een eis van 60 minuten wbdbo. Afhankelijk van de gevelafmetingen is een afstand van 2,5–5,5 m tot de perceelgrens vereist om te voldoen aan 60 minuten wbdbo zónder brandwerende eisen aan de gevel (zie de grafiek hieronder). De eis kan zwaarder uitvallen bij grotere compartimenten met een hoge vuurbelasting, bij toepassing van NEN 6060.
Minimale afstand tot de perceelgrens voor een wbdbo-eis van 60 minuten, afhankelijk van de hoogte en breedte van de gevel, volgens NEN 6068, zonder dat eisen voor de gevels gelden.
Bij kortere afstand kon tot 1 januari 2024 aan 60 minuten wbdbo worden voldaan indien de nieuwe gevel 30 minuten brandwerend is van binnen naar buiten óf 30 minuten van buiten naar binnen (bij een onderlinge afstanbd van > 1 m) óf indien de nieuwe gevel 60 minuten brandwerend is van binnen naar buiten óf 60 minuten van buiten naar binnen (bij een onderlinge afstand van ≤ 1 m).
Met de introductie van Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) is in 2024 een belangrijke wijziging doorgevoerd, die de vrijheid inperkt in het toewijzen van maximaal 50% van de benodigde brandwerendheid aan de fictieve, gespiegelde gevel (Bbl-artikel 4.54 lid 3). Het beginsel van spiegelsymmetrie blijft wel gehandhaafd, maar bij nieuwbouw dient nu minimaal de helft van de eventueel benodigde brandwerendheid van gevels te worden gerealiseerd ‘op eigen terrein’, ofwel ‘van binnen naar buiten’.
De wijziging is ook in de regelgevingstekst opgenomen in de toekomstige vervanger van het Bouwbesluit: het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). De Bbl treedt naar verwachting medio 2023 in werking, gelijktijdig met de nieuwe Omgevingswet.
NEN 6068:2020 werkt de nieuwe 50%-regel uit het Bbl uit in par. 6.8 van de norm. Dit leidt tot onderstaande uitwerkingen, die in de praktijk het meest voor de hand liggen (bij gevels < 20 m die bereikbaar zijn voor de brandweer):
- 5 m ≤ x < xveilig: brandwerendheid van binnen naar buiten EW15 (i > o) en van buiten naar binnen EW15-ef (o > i);
- 1 m ≤ x < 5 m: brandwerendheid van binnen naar buiten EW15 (i > o) en van buiten naar binnen EI15 (o > i);
- x < 1 m. Brandwerendheid van binnen naar buiten EI30 (i > o) en van buiten naar binnen EI30 (o > i).
Hierbij is x de afstand tussen de hal en de spiegelhal en xveilig de afstand waarbij aan de wbdbo-eis wordt voldaan zonder brandwerende voorzieningen in de gevel volgens bovenstaande afbeelding.
Bij een geveleis van 15 minuten van binnen naar buiten kan de staalconstructie doorgaans zonder brandwerende bescherming worden uitgevoerd. Wanneer deze eis echter 30 minuten is, zijn in het algemeen brandwerende maatregelen nodig (brandwerende beplating of coating van de gevelsteunende staalconstructie, eventueel in combinatie met een kantelnokconstructie en ingeklemde gevelkolommen).
Eisen per 1-1-2024. Wanneer hallen meer dan 1 m van elkaar staan (maar minder dan de veilige afstand), wordt aan de wbdbo-eis van 60 minuten (brandoverslag via de buitenlucht) voldaan met 30 minuten brandwerendheid van beide gevels samen, waarbij maximaal de helft hiervan van buiten naar binnen mag worden gerealiseerd (bij gevels < 20 m die bereikbaar zijn voor de brandweer).
Eisen per 1-1-2024. Wanneer hallen minder dan 1 m van elkaar staan, wordt aan de wbdbo-eis van 60 minuten (brandoverslag via de buitenlucht) voldaan met 60 minuten brandwerendheid van beide gevels samen (beoordeeld als één geheel), waarbij maximaal de helft hiervan van buiten naar binnen mag worden gerealiseerd (bij gevels < 20 m die bereikbaar zijn voor de brandweer).
- In een artikel in het juni 2020-nummer van het vakblad Bouwen met Staal gaan adviseurs Ralph Hamerlinck, Jur van Oerle, Björn Peters en Nico Scholten nader in op de wijzigingen in de regelgeving brandoverslag. De uitleg gaat vergezeld van praktische rekenvoorbeelden. Het artikel is hier als PDF te downloaden.
De wbdbo-eis is 30 minuten:
- tussen brandcompartimenten in één laag gebouw of tussen lage gebouwen op hetzelfde (eigen) perceel, elk niet groter dan 1.000 m2 en met de hoogste verblijfvloer op maximaal 5 m hoogte;
- tussen brandcompartimenten in een verbouwsituatie (waarbij voor de verbouwing geen hogere eisen golden).
De wbdbo-eis is 20 minuten:
- tussen brandcompartimenten in een bestaand gebouw.
NEN 6060 hanteert bij compartimentsgrootten van 1.000 m2 of meer (dan wel 2.500 m2 of meer bij industriefuncties) een wbdbo-eis van 60 minuten óf meer (afhankelijk van de aanwezige vuurbelasting), zowel tussen twee gebouwen als tussen brandcompartimenten in een gebouw. Alleen tussen brandcompartimenten in een gebouw kan de eis lager zijn wanneer er sprake is van en lage vuurbelasting.
