Brandwerende verf

^{Meldkamer Oost-Nederland, Apeldoorn (cepezed, IMd, Moors Constructie, © Lucas van der Wee).}

Het gebruik van brandwerende verf (opschuimende coating) is een goed alternatief voor brandwerende platen of bespuiting. Met brandwerende verf is het mogelijk staalconstructies tot 90 en soms zelfs 120 minuten te beschermen.

De werking van brandwerende verf berust op een chemische verandering bij hoge temperatuur, waardoor de dunne verflaag opschuimt tot een dikke isolerende laag. Aan de basis van de toepassing staan proeven, volgens de eenduidige Europese test- en beoordelingsmethode NEN-EN 13381-8, aangestuurd via het Besluit bouwwerken leefomgeving (BBL) en de Eurocodes.

(Foto: Promat).

Een opschuimende verf dankt zijn werking aan de aanwezigheid van vier ingrediënten:

een alcohol in de droge verf (polyol) die de noodzakelijke koolstof vormt voor de isolatielaag;
een polyfosfaat dat bij hitte (vanaf 150ºC) uiteenvalt in een zuur, dat reageert met het polyol;
een schuimmiddel (melamine of ureum) dat het volume van de zwelverf bepaalt;
een organisch bindmiddel, bijvoorbeeld een acrylaat (voor cellulosebranden) of een epoxy (voor koolwaterstofbranden).

(Naast brandwerende verf (opschuimende coatings) zijn er ook brandvertragende verven. Deze verven bestaan uit onbrandbare stoffen en zijn meestal gebaseerd op het principe om energie te absorberen door afkoeling.)

De brandwerendheid hangt af van het gekozen staalprofiel en de laagdikte van de verf. Door de profieldoorsnede slim te ontwerpen, is de benodigde laagdikte aanzienlijk te reduceren. Hierdoor blijven de kosten beperkt én het is visueel aantrekkelijker. Voor buis- en kokerprofielen geldt een aparte testserie, waarbij bij gelijke brandwerendheid en profielfactor (staaldikte) grotere verflaagdikten vereist zijn.

De meest economische dikte is te bepalen met behulp van de constructeur, aan de hand van de door hem berekende kritieke temperatuur, en de leverancier van de brandwerende verf. Als alternatief hiervoor kan gebruik gemaakt worden van de tool Brawestamat.

Een brandwerende verf is desgewenst af te werken met een toplaag in een kleur naar keuze. In bijvoorbeeld vochtige ruimten en bij buitentoepassingen is zo'n extra verflaag noodzakelijk.
Brandwerende verf is zowel in de fabriek als op locatie strak aan te brengen.

De meeste grotere gemeenten accepteren het gebruik van brandwerende verf, mits hierbij de Kwaliteitsrichtlijn Applicatie brandwerende coating van Bouwen met Staal is gehanteerd.

Kantoorgebouw (Dubbeltoren) AGV/DWR, Amsterdam (Architectuurstudio Herman Hertzberger, Royal Haskoning, CSM, © int.: Duccio Malagamba). De initiële brandwerendheidseis voor de 65 m hoge torens (120 minuten, volgens Bouwbesluit 1992) ging omlaag naar 90 minuten, vanwege de geringe permanente vuurbelasting. De resterende eis is gehaald door de zichtbare delen van de stalen hoofddraagconstructie (tot en met de tweede verdieping) brandwerend te verven. Ook de bruggen tussen de torens kregen een brandwerende verf. Ze behoren weliswaar niet tot de hoofddraagconstructie, maar vormen wel een rookvrije vluchtroute. Het niet-zichtbare staal én staaldelen die om architectonische reden rechthoekig moeten zijn, zijn omtimmerd met brandwerende plaat.

Warm aanbevolen

Ontwerpen

Dimensioneren

Regelgeving

NEN-EN 1991-1-2 Eurocode 1. Belastingen op constructies. Deel 1-2. Algemene belastingen. Belasting bij brand, 2011 + C3, 2019 en Nationale Bijlage, 2019
NEN-EN 1993-1-2 Eurocode 3. Ontwerp en berekening van staalconstructies. Deel 1-2. Algemene regels. Ontwerp en berekening van constructies bij brand, 2011 + C2, 2011 en Nationale Bijlage, 2015
NEN-EN 13381-8 Beproevingsmethoden voor de bepaling van de bijdrage aan de brandwerendheid van constructiedelen - Deel 8: Reagerende bescherming aangebracht op stalen constructiedelen, 2013

Tools

BRAWESTAMAT (Excel-tool voor laagdikteberekening brandwerende plaat, -spuitmortel en -verf)
Brandwerende coatings (on-line tool voor de keuze van brandwerende coating-producten)

Publicaties