Ichthus Hogeschool, Rotterdam
Vaak zijn scholen weggestopt achter gesloten muren, waardoor de inpandige activiteiten zich onttrekken aan de publieke waarneming. Het gebouw van de Ichthus Hogeschool in Rotterdam is ánders. Via de bijna geheel beglaasde gevels combineert het ontwerp van Eric van Egeraat Associated Architects een panoramisch uitzicht over de omgeving met een levendig aanzicht. Even onschools als de uitstraling is de draagconstructie van het negenlaagse gebouw. Geen structuur van dragende wanden, zoals gebruikelijk bij schoolgebouwen, maar een staalskelet van kolommen en liggers met kanaalplaatvloeren.
brandwerendheid
De Ichthus Hogeschool moest een open gebouw worden met grote open ruimten over meerdere bouwlagen. Dankzij een sprinkerinstallatie bleven compartimenteringswanden achterwege. Ook brandwerende bekleding - ongewenst vanuit esthetisch oogpunt - was niet nodig. De aanvankelijke brandwerendheidseis aan de hoofddraagconstructie - 120 minuten - ging met in totaal 90 minuten omlaag. Eerst is 30 minuten afgetrokken vanwege de beperkte permanente vuurbelasting (kleiner dan 500 MJ/m2); daarna 60 minuten extra waarbij door de sprinkler de variabele vuurbelasting op nul is gesteld. Aan de resterende eis van 30 minuten is voldaan door de kokerkolommen te vullen met ongewapend beton. De overige delen van de hoofddraagconstructie, de geïntegreerde vloerliggers, zijn standaard 30 minuten brandwerend. Deze liggers zijn namelijk voor een belangrijk deel beschermd door de betonvloer en warmen hierdoor tijdens brand veel minder snel op. Voor overige constructiedelen - bijvoorbeeld de uitsluitend dakdragende delen - golden geen eisen. Ze zijn dan ook zonder brandwerende voorzieningen uitgevoerd. Voor meer informatie: zie het vaktijdschrift Bouwen met Staal 154, mei/juni 2000.
projectgegevens
Locatie: Posthumalaan, Kop van Zuid, Rotterdam
Data start bouw: juni 1999; oplevering: juni 2000
Opdracht: Ichthus Hogeschool, Rotterdam
Bouwmanagement: Berenschot Osborne, Utrecht
Architectuur: Erick van Egeraat associated architects, Rotterdam
Constructief ontwerp, installatie- en bouwkostenadvies: ABT Adviesbureau voor Bouwtechniek, Delft
Advies akoestiek: Adviesbureau Peutz & Associés, Mook
Advies sprinkler: EFPC European Fire Protection Consultants, Bilthoven
Hoofduitvoering: Giesbers-West Bouw, Rotterdam
Staalconstructie Wijnker Van Lint Staalbouwers, Schagen
Glasconstructies: Scheldebouw, Roosendaal/Middelburg
Fotografie: Christian Richters, Münster
architectuur
De keuze van het staalskelet lag al in de eerste ontwerpfase voor de hand. Deze constructie paste namelijk prima bij het architectonisch uitgangspunt: een stoere hoofdvorm met repeterende geveldetails voor de benodigde verfijning. Mede dankzij het staalskelet doet het gebouw denken aan zijn voorgangers op de Kop van Zuid: typisch industriële havengebouwen uit het begin van de 20e eeuw. Naast de historische referentie in de architectuur waren er praktische redenen voor het staalskelet. Een hoge bouwsnelheid en bovenal een maximale functionele flexibiliteit. De snelle veranderingen in het onderwijs vragen om een gebouw met open plattegronden, maximaal vrij indeelbaar én herindeelbaar voor andere functies of functiemengingen in de toekomst. Het staalskelet minimaliseert de beperkingen voor aanpassingen van ruimtelijke indeling, installaties en zelfs de gevels. Op de onderste drie lagen van de Ichthus Hogeschool zijn onder meer een hoorcollegezaal, auditorium en boekwinkel ondergebracht. Deze specifiek gevormde ruimten zijn later voornamelijk geschikt voor andere publieke functies. De bovenste zes lagen zijn ingericht met standaard lokalen, werkkamers en flexibele werkplekken. Maar ruimtelijke aanpassingen zijn simpel door te voeren. De stramienen - in het gehele gebouw zo'n 5,4-1,8-7,5 m in dwarsrichting - zijn vrijwel standaard voor school- en kantoorfuncties. Op elke stramienlijn - om de 1,8 m in langsrichting - zijn lichte, verplaatsbare scheidingswanden mogelijk. Alle installaties zitten in de plafonds. Daar komen ze geen obstakels tegen, want de onderkant van de kanaalplaatvloeren is volkomen vlak.
Langs de gevels ligt het studiecentrum met computers. Een glaswand dient slechts als klimatologische separatie van de hal. De hal eindigt in een enorme boekenwand met daarin zo'n 80.000 actuele boeken; minder geraadpleegde literatuur ligt opgeslagen in het souterain. De wand - gemaakt van fragiele staalprofielen - hangt via trekstangen aan het dak. De vier verdiepingen van de stellage zijn vanuit de hal bereikbaar via een doorgaande stalen trap met balustrades van gaaswerk en roostervloeren. Achter de boekenwand liggen de kantoren over vier verdiepingen. De vloeren zijn staalplaat-betonvloeren, opgelegd op randliggers en betonwanden.
constructie
De kanaalplaten - voorzien van druklaag voor de horizontale schijfwerking - lopen in dwarsrichting van het gebouw. Ze rusten op hoedliggers die in langsrichting 5,4 m overspannen. Petliggers overspannen 5,4 m in de gevel. Deze liggers hebben maar één uitstekende onderflens. Petliggers verhogen de transparantie in de gevel. Van petliggers zijn ook de drie opvallende loopbruggen in het atrium aan de voorzijde van het gebouw gemaakt. De deels getrapte dekken bestaan uit prefab betonplaten, opgelegd op petliggers. Om wegdraaien van de liggers te voorkomen, zijn aan de uitstekende onderflenzen staalplaten gelast en ingestort in de prefab plaat. De onderste twee bruggen rusten aan één zijde op de gevelkolommen; aan de andere zijde hangen ze via trekstangen aan forse dakliggers. De bovenste brug hangt aan beiden zijden aan het dak.
|
