Kantorencomplex AGV/DWR, Amsterdam

Aan de Amstel staan sinds begin 2005 twee vrijwel identieke torens van architect Herman Hertzberger. De twee broers zijn elk 65 m hoog en huisvesten de organisaties die verantwoordelijk zijn voor het beheer van water in Amsterdam: het gemeentelijk Waternet en het Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht. De samenwerking tussen de organisaties is expliciet gemaakt door vijf stalen luchtbruggen die de torens op een bijzondere manier verbinden. Ook de draagconstructie is bijzonder: betonnen kernen, voorgespannen kanaalplaatvloeren en in het gevelvlak een reusachtige stalen netkous.

brandwerendheid

De brandwerendheidseis voor de hoofddraagconstructie - 120 minuten - is vanwege een lage permanente vuurbelasting teruggebracht naar 90 minuten. Deze eis geldt ook voor de vloeren, als integraal onderdeel van de hoofddraagconstructie. De bruggen behoren niet tot de hoofddraagconstructie en moeten 60 minuten brandwerendheid zijn. Net als grote delen van de staalconstructie zijn ze behandeld met een brandwerende coating. De niet-zichtbare delen van de staalconstructie zijn afgetimmerd met een brandwerende bekleding. Dat geldt ook voor die plaatsen, waar de constructie om architectonische redenen rechthoekig moest zijn.

projectgegevens

Locatie: Spaklerweg 16, bedrijventerrein Overamstel, Amsterdam
Start bouw: begin 2004
Oplevering: mei 2005
Opdracht: Dienst Waterbeheer en Riolering, Amsterdam
Projectmanagement: PKB bouwadviseurs/DHV Bouw en Industrie, Diemen
Architectuur: Architectuurstudio Herman Hertzberger, Amsterdam
Constructief ontwerp: Royal Haskoning, Nijmegen
Hoofduitvoering: Ballast Nedam Bouw Speciale Projecten, Nieuwegein
Staalconstructie: CSM, Hamont-Achel, België
Installatietechnisch advies: Cumae, Capelle aan den IJssel
Bouwfysisch- en brandveiligheidsadvies: DHV/Dorsserblesgraaf, Den Haag
Foto’s: Rob Hoekstra.

architectuur

Aangezien één groot volume de belangrijke zichtlijn over de Amstel zou blokkeren, koos Hertzberger op deze locatie voor twee torens. Ook de gevels neigen naar elkaar toe voor het onbelemmerd zicht. De parkeergarage voor 220 auto's en de entrée zijn opgenomen in het bijbehorende grastalud. Om toch eenheid in het kantoorcomplex te brengen, zijn tussen de torens vijf stalen bruggen geslagen. Van het vijftal is de brug op de achtste en negende verdieping het grootst. Hierin bevindt zich een collectief meetingpoint met de bestuurszaal, congres- en vergaderfaciliteiten, een foyer, een restaurant en een café.

constructie

Voor de draagconstructie is gekozen voor een opzet met vloeren die aan de ene kant rusten op een betonnen kern en aan de andere kant op een ruitvormige staalconstructie op kleine afstand binnen de gevels. Dat maakt de kantoorplattegronden volledig vrij indeelbaar. De ruit is opgebouwd uit HE-kolommen en -randbalken. Kern en staalconstructie verzorgen de verticale afdracht van belastingen en voor deel ook de stabiliteit van het gebouw. Bij wind uit langsrichting van de kernen, nemen de kernen 80% en de staalconstructie 20% van de windbelasting op. Bij een wind haaks hierop, is de verhouding precies andersom. De verdiepingvloeren bestaan uit voorgespannen kanaalplaatvloeren die 8 tot 12 m overspannen. Bij de grootste overspanning zijn ze 260 mm dik. Bij de gebogen gevels rusten de vloeren op de ruitvormige staalconstructie, bij de rechte gevels hangen ze aan een constructie die weer aan het dak is opgehangen. De knooppunten waar alle gevelbalken samenkomen, zijn ontworpen als een plaat met aangelaste consoles. Bij het ontwikkelen van de knopen is gekozen voor een traditionele bevestiging met verbindingsplaten. Dit geeft meer bewegingsvrijheid aan de verbindingen. De gevels hebben een vrij eenvoudige opbouw. De gesegmenteerde beglazing volgt de vorm van de gevel, de borstweringen van aluminium golfplaten zijn langs de curve volledig rondgetrokken. Waar de afstand tussen gevel en kern het grootst is, zijn de raamstroken het hoogst. De loopbruggen tussen de twee torens zijn zuiver scharnierend en glijdend opgelegd. Hierdoor kunnen ze de bewegingen van de torens spanningsloos volgen.