Kantoorgebouw Da Vinci, Zwolle

Achter de bakstenen- en gepleisterde gevels van kantoorgebouw Da Vinci gaat een volledige stalen draagconstructie met staalplaat-betonvloeren en een stalen kern schuil. De opmaat voor de constructiekeuze gaf opdrachtgever BFB Vastgoed zelf.

brandwerendheid

Voor de hoofddraagconstructie van Da Vinci gold een brandwerendheidseis van 90 minuten. Voor zowel de stabiliteitskern als de vloerconstructie bedroeg de eis 60 minuten. Staalplaat-betonvloeren zijn 60 - 120 minuten brandwerend te maken zónder brandwerende bekleding. Dat gegeven was eveneens belangrijk bij de vloerkeuze voor Da Vinci. Bij de gegeven dikte - 300 mm - haalden de staalplaat-betonvloeren al de vereiste 60 minuten brandwerendheid. Daarvoor zorgen wapeningsstaven ín de ribben. De onderzijde van de vloer blijft hierdoor onbehandeld. Ook de onderflenzen van de liggers zijn 'kaal'. Het relatief dikke lijf van de liggers compenseert namelijk het sterkteverlies in de onderflens tijdens brand. Bovendien staan de liggers hun warmte direct af aan het omhullende, warmte-absorberende beton. Voor de vereiste 90 minuten brandwerendheid is het grootste deel van de hoofddraagconstructie - inclusief HE-liggers en HEA-gevelkolommen - bekleed met twee lagen gipsvezelplaat. De stalen buiskolommen elders in het gebouw zijn gevuld met beton B45 en een wapeningskorf, waardoor brandwerende bekleding is uitgespaard. Kolommen en liggers van de kern zijn toegerust met brandwerend spuitpleister; op de wanden van de kern zijn gipsvezelplaten aangebracht.

projectgegevens

Locatie: Noordzeelaan 46-48, Zwolle
Data: start bouw december 1999; oplevering november 2000
Opdracht: BFB Vastgoed, Zwolle
Architectuur: Maas Architecten, Lochem
Constructief advies: Ingenieursburo Bartels, Lochem
Hoofduitvoering: Veluwse Bouwonderneming, Apeldoorn
Staalconstructies: Oostingh Staalbouw, Katwijk
Levering staalplaatbetonvloeren en ASB-liggers: Dutch Engineering, Zoeterwoude
Fotografie: Moolenaar Fotografie, Den Haag en Dutch Engineering, Zoeterwoude

architectuur

BFB zocht op korte termijn naar een nieuw onderkomen. Haast was geboden, want het huurcontract van het te krappe, bestaande pand liep af. Na vergeefs speuren naar verhuurkantoren, besloot BFB tot nieuwbouw. De beperkte voorbereidings- en bouwtijd bracht de opdrachtgever meteen op een snelle, prefab bouwmethode. Staal kreeg de voorkeur boven prefab beton, vooral vanwege de hoge bouwsnelheid. Om dat pluspunt te benutten, is vanaf de vroegste ontwerpfase gewerkt in bouwteamverband. Binnen dit team was de bouwkundig aannemer verantwoordelijk voor fundering, afbouw en bouwcoördinatie; het staalconstructiebedrijf voor levering én ontwerp van de staalconstructies, inclusief vloeren. De opdrachtgever zelf fungeerde als 'hoofdaannemer'. Deze werkwijze bleek effectief: de gevraagde kwaliteit binnen het budget en een korte bouwtijd. De staalconstructie was binnen acht weken gemonteerd.

constructie

Het eindresultaat is een ovaal, vijflaags gebouwdeel met aan één zijde een uitstekend vierlaags blok. Op het snijpunt van ovaal en blok ligt een vide met terugliggende glasgevel. Loopbruggen vóór de gevel dienen als vluchtwegen naar het veiligheidstrappenhuis. Een stalen kern verzorgt de stabiliteit van het gebouw. Meestal is een kern van beton, maar dat zou de bouw tezeer vertragen. De staalconstructie rond de kern bestaat uit stalen kolommen met stalen liggers en staalplaat-betonvloeren. Belangrijk argument voor deze vloerkeuze was dat overspanningen tot 5,4 m haalbaar zijn zónder tijdelijke ondersteuningen (stempels) tijdens de bouw. Voor maximaal 4 m stempelvrij overspannen is voor de dakvloer een lage staalplaat-betonvloer (Comflor 100) gebruikt. Deze vloer is opgelegd op HEA-liggers. Voor maximaal 5,4 m stempelvrij overspannen zijn alle verdiepingvloeren uitgevoerd als hogere geprofileerde staalplaat-betonvloeren (Comflor 210). Deze vloeren hebben geïntegreerde liggers: ze rusten op de onderflens van de ligger. De onderflens is het enige liggerdeel dat onder de vloer uitsteekt. Het voordeel van de integratie is een geringe constructiehoogte en een dun en vlak vloerpakket. De vloeren rusten op 'gewone' HE-liggers bij een liggeroverspanning vanaf 8 m. Bij vrije overspanningen tót 8 m zijn ze opgelegd op ASB-liggers. Op de bovenflens van deze ligger is een rasterpatroon gewalst voor de samenwerking tussen de staalplaat en betonomhulling. Stiftdeuvels blijven hierdoor achterwege. De onderflens is 110 mm breder, waardoor de staalplaat gemakkelijker te plaatsen is.