Indeling sprinklers naar type

Sprinklers zijn sproeiers, voorzien van een hittegevoelige afsluiter en een glaspatroon gevuld met een vloeistof (glasbulb) óf een smeltzekering (fussible link). Bij brand zal de temperatuur rond de sprinklerkop toenemen. Bij een bepaalde aanspreektemperatuur wordt de smeltzekering verbroken of springt het glaspatroon stuk, waarna de sprinklerkop gaat sproeien en water rechtstreeks op het getroffen deel van het onderliggende gebied terechtkomt.

^{Kunst- en cultuurcentrum Groninger Forum, Groningen (NL Architects, © Marcel van der Burg).}

Een individuele sprinklerkop kan een vloeroppervlak beschermen van 9 tot wel 36 m². Elk type sprinklerkop heeft een ‘datasheet’ waarop alle relevante informatie staat.

Vorm en positie
De vorm en positie van de sprinkler en deflector bepaalt het sproeipatroon van de sprinkler. Zo wordt onder meer onderscheid gemaakt tussen normale sprinklers, spraysprinklers en wandsprinklers. En tussen hangende (pendent) en staande (upright) sprinklers. Ook zijn er sprinklers met een zogeheten vergroot sproeivlak, de ‘extended coverage’.

Normale sprinkler
Een normale sprinklerkop heeft een glasbulb of smeltzekering voor algemene toepassingen in natte systemen.

Droge sprinkler
Deze sprinklerkop heeft al een stijg-, zak-, of aansluitleiding, waarin geen water zit. Feitelijk is de afsluiter mechanisch verlengd. Hierdoor is het mogelijk deze sprinklers met hun hittegevoelige elementen aan te brengen in een ruimte die blootstaat aan vorstgevaar, terwijl hun aansluitpunt zich in een verwarmde ruimte (nat systeem) bevindt. Deze sprinklerkop is beschikbaar voor hangende, staande horizontale toepassingen.

Open sprinkler
Dit is een sprinklerkop zonder hittegevoelig element. Ze worden toegepast in watersproei- en deluge-systemen, achter moedersprinklers en in sommige niet-automatische sprinklersystemen.

Concealed sprinkler
Deze sprinkler is via een afdekplaat weggewerkt in het plafond of in de wand. Door het afdekplaatje is de sprinkler nagenoeg onzichtbaar. Concealed sprinklers zijn vooral te vinden in representatieve ruimten, zoals vergaderzalen en recepties en in woningen. De afdekplaat laat bij een lage temperatuur los, waardoor de sprinkler zichtbaar wordt. In de meeste gevallen schuift de spreidplaat naar buiten.

Stelling-sprinkler
Dit type is speciaal bestemd voor magazijnstellingen en -rekken in opslaggebouwen en wordt vaak ingezet in aanvulling op hangende sprinklers.

ESFR-sprinkler (Early suppression fast respons)
Dit is een sprinklerkop met een snelle reactietijd (quick response), bedoeld om grote waterdruppels te sproeien. In vergelijking met gewone sprinklerkoppen sproeien ESFR-koppen relatief grote waterdruppels, waardoor het bluswater diep in de brandhaard doordringt en daardoor een groter blussend vermogen hebben. ESFR-sprinklers zijn onderdrukkende sprinklerkoppen.

De ESFR-sprinkler reageert sneller dan een conventionele sprinkler. Ook de sproeiopening (orifice) is groter, zodat een grotere hoeveelheid water rechtstreeks op het vuur terechtkomt. Het waterverbruik bedraagt 400 tot wel 1200 liter per minuut.

De ESFR-sprinkler is aangebracht in het plafond of in het dak en is vooral geschikt voor ruimten met grote brandrisico's, zoals hoogstapelmagazijnen en distributiecentra. Bij de meest gangbare configuraties van ESFR-sprinklers kunnen stelling-sprinklers achterwege blijven.

Residential sprinkler (woningsprinkler)
Dit is een quick response sprinklerkop, specifiek voor de woonomgeving en goedgekeurd volgens de Residential sprinkler testnorm UL 1626. Uit een woningsprinkler sproeit het water, vergeleken met conventionele sprinklers, iets meer horizontaal, in de hete rookgassen en richting de wanden waar zich vaak kasten en gordijnen bevinden.

Extended Coverage sprinkler
Deze sprinklerkop bezit een vergroot sproeivlak. Vaak worden deze koppen toegepast om het aantal sprinklers in een ontwerp te verminderen.

Moedersprinkler
Dit is een sprinklerkop die tegelijkertijd ook functioneert als gestuurde afsluiter en dient voor de aanvoer van bluswater naar de aangesloten open sprinklerkoppen. De moedersprinkler wordt dikwijls toegepast in een vuurwerkopslagplaats.

En meer…
Naast de hierboven vermelde typen, zijn nog bijzondere uitvoeringen van sprinklerkoppen beschikbaar, zoals de Twinsprinkler, Control Mode/Density Area (CMDA)-sprinkler, Control Mode Specific Application (CMSA)-sprinkler, Window-sprinkler en de flatspray-sprinkler.