Even voorstellen: de raamsprinkler

20 oktober 2016

Zelfs voor zeer specifieke toepassingen is vandaag de dag wel een sprinkler voorhanden, mede dankzij de aanhoudende innovaties in sprinklertechnologie en -typologie.

Een relatief nieuw sprinklertype is bijvoorbeeld de quick respons wandsprinkler, speciaal voor ruimten met relatief beperkt brandrisico. Deze horizontaal gemonteerde sprinkler is toegerust met een verspreidplaat die het water grotendeels voorwaarts richt. Of de ESFR-sprinkler, eveneens een quick respons sprinkler die door de grote sproeiopening (orifice) vijf keer zoveel water op het vuur kan brengen dan een conventionele sprinkler. Dit type leent zich bij uitstek voor ruimten met grotere brandrisico’s zoals hoogstapelmagazijnen en distributiecentra. En dan is er natuurlijk de woningsprinkler, ook wel ‘waterleidingsprinkler’ genoemd, omdat deze sprinkler op de leidingwaterinstallatie van de woning kan worden aangesloten. Aanpassingen van bestaande installatie en leidingen kunnen achterwege blijven, indien de momentane watervraag niet groter wordt dan ongeveer 25 l/min.

Een andere noviteit verdient nadere introductie: de raamsprinkler. Onder de kenners is dit sprinklertype bekend van toepassing in gebouwen en bouwwerken in het buitenland, zoals Engeland en Canada. De raamsprinkler is speciaal ontwikkeld en getest voor het koelen van een glazen gevel, deur of wand, zowel aan de direct verhitte zijde (in de brandruimte) als de indirect verhitte zijde (in het aangrenzende compartiment of buiten het gebouw). Met de sprinkler is bij normaal, niet-brandwerend glas een brandwerendheid tot 120 minuten haalbaar. Daarmee is de raamsprinkler een alternatief dan wel een metgezel van brandwerend glas.

De raamsprinkler zorgt na activeren voor een voortdurende ‘waterfilm’ over het gehele glasoppervlakte. Om deze film te maken en in tact te houden, mogen op het glas geen horizontale obstructies voorkomen.

Voor toepassing ín het gebouw is een gesloten raamsprinkler geschikt. In deze uitvoering beschikt de sprinkler over een hittegevoelig element dat door de warmteafgifte bij brand wordt geactiveerd. Buiten het gebouw ligt een open sprinkler voor de hand, te activeren door een detectiesysteem.

De sprinkler is te combineren met een regulier sprinklersysteem, maar kan ook ‘stand alone’ functioneren. Bij vakkundig ontwerp en installatie is het aantal raamsprinklers en de response- en de sproeitijd altijd in overeenstemming met de brandwerendheidseis voor de scheidingsconstructie.

De sprinkler geniet een UL listing, conform UL199. De werking is namelijk getest volgens ASTM/UL E-119. Hierbij is een beglazing van normaal glas met raamsprinklers 120 minuten blootgesteld aan de standaard brandkromme. Vooraf wordt nagegaan of het normaal glas voldoende sterk is om de waterfilm te weerstaan. De raamsprinkler is quick response. Zeker bij normaal glas is dat ook nodig, omdat dit glas al bij zo’n 80 tot 90°C kan breken. (De kritieke temperatuur van brandwerende glassoorten ligt tussen 150 en 200°C). De sprinkler dient dan ook geruime tijd vóór het bereiken van deze kritieke temperatuur over het glas te sproeien. In overeenstemming met de testopstelling wordt een raamsprinkler bij de bovenzijde van het raamkozijn gemonteerd en horizontaal georiënteerd. De sprinklerkop bevindt daarbij op zo’n 50 mm afstand van de bovenkant van het kozijn en op zo’n 13 mm van het glas.

Over de werking en toepassing van raamsprinklers handelt een aparte paragraaf (8.15.26) in de 2016-editie van NFPA 13. Dit internationaal erkend voorschrift voor sprinklerbeveiliging is hier verkrijgbaar.

• Met bijdrage van Arjan ten Broeke (Business Development Manager, Tyco Fire Protection Products).