Lectoraat Brandpreventie opent discussie

10 september 2018

Stel, bij een afvalverwerkingsbedrijf woedt een grote brand. Buurtbewoners krijgen het advies uit de rook te blijven en ramen en deuren te sluiten. Ook een nabijgelegen openlucht zwembad moet dicht vanwege rook en stank. Het is slechts een van de voorbeelden van branden die niet alleen negatieve gevolgen hebben voor de gebruikers van een gebouw en hun naaste buren. Ook de burgers en bedrijven in de (wijde) omgeving ondervinden nadelige consequenties. Wat vinden wij als samenleving hiervan? Welke risico’s op brand vinden we acceptabel, welke niet? Met publicatie van het rapport ‘Maatschappelijke impact van branden’ zwengelt het Lectoraat Brandpreventie van Brandweeracademie / IFV (Instituut Fysieke Veiligheid) de publieke discussie aan.

In het rapport beschrijft het lectoraat 61 branden uit de afgelopen 3 jaar met een duidelijke impact op de omgeving. ‘Het beeld dat hieruit naar voren komt, is heel divers’, stelt lector Brandpreventie René Hagen, ‘Het gaat niet alleen om ziekenhuizen en scholen die dicht moeten, winkels die hun deuren moeten sluiten of wegen die moeten worden afgesloten. Ook wanneer een monumentaal gebouw door brand verloren gaat of duizenden dieren omkomen bij een stalbrand, kun je spreken van maatschappelijke impact.’

De Nederlandse brandveiligheidsregelgeving is gericht op de bescherming van individuen bij brand. René Hagen vindt daar het zijne van: ‘Mensen moeten bij brand veilig uit een gebouw kunnen vluchten en een brand mag niet overslaan naar de buren. Als je als bedrijf hiervoor maatregelen treft, voldoe je aan de regels. Andere vormen van impact, zoals rook- en stankoverlast en het evacueren van burgers, worden echter niet voorkomen met de regelgeving. Ook de repressieve inzet van de brandweer kan vaak de negatieve effecten voor de samenleving niet voorkomen.’

De lector wil hierover graag een brede discussie: ‘Accepteren we dat bedrijven zich uit kostenoverwegingen slechts richten op het wettelijk minimum wat brandveiligheid betreft? In feite is brand de uitkomst van een risicoafweging en geen 'domme pech'. Vinden we het dan terecht dat de gevolgen van deze afweging (deels) worden afgewend op de samenleving? En, als het antwoord 'nee' is op deze vraag, wat zou hieraan gedaan kunnen worden?’, vraagt Hagen zich af.

Het rapport ‘Maatschappelijke impact van branden’ dient als eerste aanzet (en informatieve ruggensteun) tot de discussie. De ruim 40 pagina’s dikke publicatie belicht de verschillende benaderingen van brandrisico’s in relatie tot de brandregelgeving, voorbeelden van branden met maatschappelijke impact en de overwegingen die een rol spelen bij de keuzes om risico’s ten aanzien van maatschappelijke impact al dan niet te accepteren.

• Het rapport ‘Maatschappelijke impact van branden’ (IFV, Arnhem, 28 juni 2018) is hier gratis te downloaden.
• Het Lectoraat Brandpreventie is bijzonder benieuwd naar uw opvattingen over dit onderwerp. Mail uw mening naar onderwijscontent@ifv.nl